ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Αναστάσιος Ιωαννίδης
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

InterpretingSlam: ένα νέο εργαλείο εκπαίδευσης διερμηνέων συνεδρίων (;)

Περίληψη

Βασική επιδίωξη όλων των προγραμμάτων σπουδών διερμηνείας συνεδρίων είναι (ή πρέπει να είναι) η μετάδοση και η καλλιέργεια ενός πλέγματος θεμελιωδών ικανοτήτων για τη διερμηνεία: της γλωσσικής, της πολιτισμικής, της κειμενικής ικανότητας, της ικανότητας μεταφοράς (τεχνικές διερμηνείας), της ικανότητας έρευνας και προετοιμασίας, της γνώσης της ορολογίας, της δεοντολογίας και της πράξης του επαγγέλματος κλπ. (βλ. ενδεικτικά Amman 1990: 65, Kautz 2002: 428 κ.ε.). Στη βιβλιογραφία τονίζεται, μάλιστα, η ανάγκη δημιουργίας ενός περιβάλλοντος, στο οποίο οι συνθήκες εκπαίδευσης να προσομοιάζουν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό με τις πραγματικές συνθήκες εργασίας, και προτείνονται μια σειρά εργαλείων για τον σκοπό αυτό, όπως είναι η χρήση βιντεοσκοπημένου υλικού, η προσομοίωση συνεδρίου (mockconference), «βουβή καμπίνα» ή η εναλλαγή ομιλητών (βλ. Kurz 1989: 213, Pöchhacker 2004: 185, Sawyer 2004: 121, Setton/Dawrant 2016: 309).

Όλα τα παραπάνω στοιχεία γίνονται απαιτητά και στο πλαίσιο του InterpretingSlam ή των «μεταφραστικών διαξιφισμών», όπως θα μπορούσε να αποδοθεί ο όρος στα ελληνικά. Η ιδέα αποτελεί μετεξέλιξη του TranslationSlam, μιας σύγχρονης διεθνούς πρακτικής για την κοινοποίηση του επαγγέλματος του μεταφραστή στο ευρύ κοινό: δύο μεταφραστές που έχουν εργαστεί πάνω στο ίδιο πρωτότυπο λογοτεχνικό κείμενο, χωρίς ο ένας να γνωρίζει τις μεταφραστικές επιλογές του άλλου, καλούνται σε ζωντανό χρόνο ενώπιον κοινού να παρουσιάσουν τις μεταφράσεις τους και να υπερασπιστούν ή να αναθεωρήσουν τις προσεγγίσεις τους. Σε αναλογία με τα παραπάνω, στο InterpretingSlam αντιμέτωποι βρίσκονται δύο διερμηνείς, οι οποίοι καλούνται να αναμετρηθούν με το ίδιο πρωτότυπο προφορικό -αυτή τη φορά- κείμενο. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να παρουσιάσει τα αποτέλεσμα του πρώτου InterpretingSlam που διοργανώθηκε στην Αθήνα στις 21.01.2017, να το θέσει προς συζήτηση και ενδεχομένως να προτείνει την εισαγωγή του ως νέου μεθοδολογικού εργαλείου για την καλλιέργεια των απαιτούμενων ικανοτήτων και την επίτευξη πραγματικών (ή σχεδόν πραγματικών) συνθηκώνστην εκπαίδευση των διερμηνέων συνεδρίων.

Λέξεις-κλειδιά: Interpreting Slam, TranslationSlam, εκπαίδευση διερμηνέων, ικανότητες, πραγματικές συνθήκες

Βιβλιογραφία

• Amman, M. (1990). Grundlagen der modernen Translationstheorie – Ein Leitfaden für Studierende. 2. Auflage.  Heidelberg: Institut fur Ubersetzen und Dolmetschen.
• Kautz, U. (2002). Handbuch Didaktik des Übersetzens und Dolmetschens. München: Iudicium & Goethe-Institut.
• Kurz, I. (1989). The use of videotapes in consecutive and simultaneous training. In L. Gran & J. Dodds (Eds.), The Theoretical and Practical Aspects of Teaching Conference Interpretation (pp. 213–215). Udine: Campanotto Editore.
• Pöchhacker, F. (2004). Introducing Interpreting Studies. London/NewYork: Routledge.
• Sawyer, D. B. (2004). Fundamental Aspects of Interpreter Education: Curriculum and Assessment. Amsterdam: John Benjamins
• Setton, R. & Dawrant, A. (2016). Conference Interpreting: A Complete Course and Trainer's Guide. Amsterdam: JohnBenjamins

Η διασφάλιση της ποιότητας της δικαστικής διερμηνείας: Αξιολόγηση και πιστοποίηση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Περίληψη

Το ζήτημα της διασφάλισης της ποιότητας στη δικαστική διερμηνεία έχει απασχολήσει πρόσφατα τον ευρωπαίο νομοθέτη. Οι διατάξεις της Οδηγίας 2010/64/ΕΕ σχετικά με το δικαίωμα στη διερμηνεία και τη μετάφραση κατά την ποινική διαδικασία καθιερώνουν την υποχρέωση των κρατών μελών να μεριμνούν ότι η παρεχόμενη διερμηνεία στα δικαστήρια έχει επαρκή ποιότητα ώστε να διασφαλίζεται η διεξαγωγή δίκαιης δίκης. Ωστόσο, μελέτες (Eulita 2014, Giambruno 2014: 9) σχετικά με την ενσωμάτωση των μέτρων αυτών στις διάφορες εθνικές έννομες τάξεις καταδεικνύουν στις περισσότερες περιπτώσεις, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, τα ad hoc μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του ζητήματος της διερμηνείας και μια μάλλον αποσπασματική προσέγγιση του σοβαρού θέματος της ποιότητας, σε αντίθεση με τις λίγες περιπτώσεις κρατών μελών τα οποία έχουν εισάγει μια διαδικασία εξέτασης και πιστοποίησης των δικαστικών διερμηνέων.

Αν λάβουμε, μάλιστα, υπόψη μας τη θεώρηση του Pöchhacker (2001: 413) σύμφωνα την οποία η αξιολόγηση της ποιότητας της διερμηνείας πρέπει να πραγματοποιείται υπό το διττό πρίσμα τόσο της αρτιότητας του τελικού προϊόντος (η διερμηνεία ως κείμενο/προφορικό προϊόν), όσο και της λειτουργικότητάς της εντός της επικοινωνιακής κατάστασης (η διερμηνεία ως πράξη επικοινωνιακής διάδρασης), θα διαπιστώσουμε την ανάγκη μιας νέας ολιστικής προσέγγισης στη διασφάλιση της ποιότητας της διερμηνείας στη δικαστική αίθουσα. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, προϋποθέτει την ύπαρξη ενός μηχανισμού πιστοποίησης των δικαστικών διερμηνέων, μέσω του οποίου θα ελέγχονται, πέρα από την ικανότητα των υποψηφίων στη διερμηνεία, οι γνώσεις τους σε γλωσσικά, νομικά και δεοντολογικά ζητήματα (van Deemter et al. 2014: 38). Στο πλαίσιο αυτό, σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης είναι να παρουσιάσει εν είδει βέλτιστων πρακτικών μερικά από τα πιο αξιόπιστα συστήματα αξιολόγησης και πιστοποίησης δικαστικών διερμηνέων στις χώρες της ΕΕ, ώστε αυτά να αποτελέσουν ενδεχομένως πρότυπο και εχέγγυο για τη διασφάλιση της ποιότητας της δικαστικής διερμηνείας στην Ελλάδα.

Λέξεις-κλειδιά: δικαστική διερμηνεία, διασφάλιση ποιότητας, πιστοποίηση, αξιολόγηση, εξετάσεις

Βιβλιογραφία

• Eulita/European Legal Interpreters and Translators Association (2014). Survey on the transposition of Directive 2010/64/EU (as of September 2014).Ανακτήθηκε στις 30/9/2016, από: http://www.eulita.eu/surveys-0.
• Giambruno, C. (2014). Preface and Acknowledgements. In Giambruno, C. (ed.), Assessing Legal Interpreting Quality through Testing and Certification: The Qualitas Project. Sant Vicent del Raspeig: University of Alicante Publications, 9-11.
• Pöchhacker, F. (2001). Quality Assessment in Conference and Community Interpreting. Meta: Journal des traducteurs 46 (2), 410-25. 
• Van Deemter, R./Maxwell-Hyslop, H./Townsley, B. (2014). Principles of Testing. In Giambruno, C. (ed.), Assessing Legal Interpreting Quality through Testing and Certification: The Qualitas Project. SantVicentdelRaspeig: UniversityofAlicantePublications, 27-39.

Σύντομο Βιογραφικό

Ο Αναστάσιος Ιωαννίδης αποφοίτησε το 2004 από το Τμήμα Νομικής του Α.Π.Θ. και στη συνέχεια πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Κολωνίας στη Γερμανία (2008) και στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Διερμηνείας του Α.Π.Θ (2011). Είναι, επίσης, απόφοιτος του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ (2013). Τον Απρίλιο του 2016 ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή του με αντικείμενο τη δικαστική διερμηνεία στην Ελλάδα και τις γερμανόφωνες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχει εργαστεί ως δικηγόρος, μεταφραστής και διερμηνέας, ως διδάσκων μετάφρασης και διερμηνείας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ενώ έχει συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια με ανακοινώσεις.