Σωτηρία Σταυρακοπούλου
Αν. καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας
Τομέας ΜΝΕΣ, Τμήμα Φιλολογίας
Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Τηλ.: 2310-997166

Ένα νέο, ειδικό Λεξικό, σπάνιο βοήθημα στη μετάφραση έργων της σύγχρονης νεοελληνικής πεζογραφίας

Περίληψη

Θα εξεταστεί ένα νέο ειδικό ερμηνευτικό Λεξικό Λέξεων και φράσεων της νεοελληνικής γλώσσας, πολυσέλιδο και εμπεριστατωμένο, και θα παρουσιαστούν οι περιπέτειες της σύνταξής του από έναν ευαίσθητο και έμπειρο σε θέματα γλώσσας  πεζογράφο της Θεσσαλονίκης (1943-2007), καθώς και της έκδοσής του από αναγνωρισμένο ερευνητικό κέντρο της πόλης μας. Στο Λεξικό αυτό κάθε λήμμα, εκτός από το ερμήνευμα της λέξης, περιλαμβάνει σωρεία εκφράσεων με τις ερμηνείες τους. Ο ρόλος του Λεξικού είναι πολύ σημαντικός για τη μετάφραση νεοελληνικών λέξεων, κυρίως όμως εκφράσεων, που δυσκολεύουν ιδιαίτερα τους ξένους μεταφραστές των σύγχρονων ελληνικών πεζογραφικών έργων, όσο ικανοί και να είναι αυτοί ή πεπειραμένοι. Αφορμή για την παρουσίαση του Λεξικού έδωσαν οι απορίες των Ολλανδών μεταφραστών δύο μυθιστορημάτων του γνωστού Θεσσαλονικιού πεζογράφου της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, Περικλή Σφυρίδη (γενν. το 1933),  (Ψυχή μπλε και κόκκινη, Αθήνα, 1996, 21997· τρίτη έκδοση: Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2013και Μεταμόσχευση νεφρού, Αθήνα, Καστανιώτης, 2000), που αφορούσαν λέξεις, κυρίως όμως εκφράσεις της καθημερινής ζωής, οι οποίες δεν αντιστοιχούσαν στα δεδομένα της δικής τους κοινωνικής και πολιτισμικής πραγματικότητας, και θα έπρεπε να αποδοθούν με άλλες, ανάλογες, πολύ διαφορετικές όμως εκφράσεις στα ολλανδικά, που θα ανταποκρίνονταν με ακρίβεια ή κατά προσέγγιση, στο ίδιο περιεχόμενο. 

Λέξεις-κλειδιά: Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία, Λεξικό Λαϊκού και περιθωριακού λόγου, ελληνικοί-ολλανδικοί-γερμανικοί και αγγλικοί ιδιωματισμοί, Modern Greek Literature, Dictionary of popular and marginal genre, Greek-Dutch-German and English idioms

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

  • http://georgakas.lit.auth.gr/dictionaries 
  • Moeder Thessaloniki. Viftien Griekse verhalen, ed. H. Hokwerda, Groningen, Xeno, 1988
  • Saloniki erzählt. Prosaschriftsteller der Nachkriegzeit von Thessaloniki, ed. N. Eideneier-P. Sfyridis, Köln, Romiosini, 1989
  • Thessaloniki. Bilder einer Stadt, ed. N. Eideneier-H.Eideneier, Köln, Romiosini, 1992
  • Echedorus tales. An anthology of short stories by seventeen writers of Thessaloniki, transl. W.J.Lillie, Thessaloniki 1996
  • Ca de klokken luiden. Modern Griekse Verhalen, transl. H.Hokwerda, Amsterdam, Meulenhoff, 1997
  • Griechische Autoren stellen sich von Buchmesse Frankfurt, ed. N. Eideneier-El. Torosi, Berlin 1990
  • Periklis Sfyridis, Een orgaan uit India. Relaa van een Griekse arts, transl. AnnekedeReuver, Amsterdam 2012

Σύντομο βιογραφικό

Η Σωτηρία Σταυρακοπούλου είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στον Τομέα ΜΝΕΣ του Τμήματος Φιλολογίας (φέτος διευθύντρια του Τομέα ΜΝΕΣ), στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.

Έχει δημοσιεύσει βιβλία και μελέτες για την ελληνική μεταπολεμική πεζογραφία κι έχει εκδώσει κείμενα της παλιότερης δημώδους λογοτεχνίας. Ασχολείται επίσης συστηματικά με την κριτική του βιβλίου.

Είναι επιπλέον πεζογράφος με οχτώ βιβλία, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις της Εστίας.