Χατζοπούλου Φαίδρα
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Διερμηνείς Συγκρούσεων: Ο Ρόλος του Γλωσσικού Διαμεσολαβητή στο Θέατρο του Πολέμου
Περίληψη
Οι διερμηνείς συγκρούσεων, ή αλλιώς διερμηνείς πολέμου, αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία κοινοτικών διερμηνέων, η οποία εμφανίζεται εξαιρετικά σπάνια στην ελληνική βιβλιογραφία. Η παρούσα έρευνα, η οποία εκπονήθηκε στο πλαίσιο της πτυχιακής μου εργασίας, αφορά τους διερμηνείς που καλούνται να καλύψουν τον ρόλο του γλωσσικού διαμεσολαβητή σε κατάσταση πολέμου, εστιάζοντας σε αυτούς που επιστρατεύονται και δραστηριοποιούνται στο στάδιο των ένοπλων συγκρούσεων, που βρίσκονται δηλαδή στο πεδίο της μάχης. Πρόκειται για τη συνολική παρουσίαση της ανάλυσης και των συμπερασμάτων που εξήχθησαν μέσω της παράλληλης μελέτης, αφενός θεωρητικών και ακαδημαϊκών κειμένων σχετικά με τη διερμηνεία συγκρούσεων, και αφετέρου υλικού από δημοσιογραφικές και δευτερογενείς πηγές, οι οποίες περιλαμβάνουν ιστορίες και εκ των υστέρων διηγήσεις των διερμηνέων, των στρατιωτικών ή των δημοσιογράφων. Στόχος επομένως είναι η επιμέρους ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ρόλου του διερμηνέα σε συνθήκες πολέμου, έτσι όμως όπως προκύπτουν και διαμορφώνονται σε πραγματικές συνθήκες, και όχι μόνο βάσει του τι προβλέπεται από την θεωρία και επιτάσσεται από την επαγγελματική δεοντολογία. Ενδεικτικά, εξετάζονται τα καθήκοντα των διερμηνέων, τα οποία συχνά επεκτείνονται και πέρα από τη γλωσσική και πολιτισμική διαμεσολάβηση, η θέση τους στο στράτευμα και οι σχέσεις που αναπτύσσονται με τα ενεργά μέλη του, τα ζητήματα της αμεροληψίας και της αξιοπιστίας, ειδικά στις περιπτώσεις των μη εκπαιδευμένων διερμηνέων, το ζήτημα της ταυτότητας κ.ά. Τέλος, θίγονται οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν, τόσο στο πεδίο της μάχης όσο και μετά το πέρας του πολέμου λόγω του ρόλου τους σε αυτόν, μιας και συχνά το ερώτημα “whichsideareyouon?” μπορεί να αποδειχτεί ζήτημα ζωής και θανάτου.
Λέξεις κλειδιά: κοινοτική διερμηνεία, διερμηνεία συγκρούσεων, διερμηνείς πολέμου, πεδίο της μάχης, γλωσσική διαμεσολάβηση
Ενδεικτική Βιβλιογραφία:
- Baigorri-Jalón J. (2010) “Wars, Languages and the Role(s) of Interpreters” στο Les liaisons dangereuses: Langues, Traduction, Interprétation, Beirut: Université Saint-Joseph, σελ. 173-204.
- Baker M. (2010) “Interpreters and Translators in the War Zone: Narrated and Narrators” στο The Translator Special Issue 16(2), σελ. 197-222.
- Cronin M. (2002) “The Empire Talks Back: Orality, Heteronomy, and the Crucial Turn in Interpretation Studies” στο The Interpreting Studies Reader (επιμ. Pöchhacker F. & Shlesinger M.), London/New York: Routledge, σελ. 386-397.
- Inghilleri M. (2008) “The Ethical Task of the Translator in the Geo-political Arena: From Iraq to Guantánamo Bay” στο Translation Studies 1(2), σελ. 212-223.
- ------ (2010) “You Don't Make War Without Knowing Why: The Decision to Interpret in Iraq” στο The Translator Special Issue 16(2), σελ. 175-196.
- Takeda K. (2009) “War and Interpreters” στο Across Languages and Cultures 10(1), σελ. 49-62.
- Foust J. (2009) “Maladies of the Interpreters” The New York Times διατίθεται στο: http://www.nytimes.com/2009/09/22/opinion/22foust.html?_r=0
- Kahane E. (2007) “Interpreters in conflict zones: the limits of neutrality” AIIC Webzine διατίθεται στο: http://aiic.net/page/2691/interpreters-in-conflict-zones-the-limits-of-neutrality/lang/1
Σύντομο βιογραφικό
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της ειδίκευσης Διερμηνείας του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου, και σύντομα ολοκληρώνει και την ειδίκευση της Μετάφρασης του ίδιου τμήματος. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της φοίτησε ένα εξάμηνο στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus, ενώ συμμετείχε σε επιμορφωτικά σεμινάρια υποτιτλισμού και επιμέλειας κειμένου. Εργάζεται ως διερμηνέας και μεταφράστρια, με γλώσσες εργασίας τα ελληνικά, τα αγγλικά και τα γερμανικά.
Ασχολείται ως επί το πλείστον με ζητήματα κοινοτικής διερμηνείας και πολιτισμικής διαμεσολάβησης, ενώ το ερευνητικό ενδιαφέρον της αφορά την διαπολιτισμική επικοινωνία γενικότερα, τις ειδικές περιπτώσεις της και τους τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνεται σε διάφορες συνθήκες και περιβάλλοντα.
