Παναγιώτης Κελάνδριας
Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Για μια λειτουργική προσέγγιση της διδακτικής της μετάφρασης
Περίληψη
Ποιες είναι οι προσδοκίες μας από τους φοιτητές μετάφρασης; Ποια είναι τα ενδιαφέροντα και οι ανάγκες τους; Πώς θα οργανώσουμε τις σπουδές τους ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες τους; Πώς θα εκπαιδεύσουμε τους μελλοντικούς επαγγελματίες μεταφραστές; Οι όποιες απαντήσεις δεν μπορούν να διεκδικήσουν παγκόσμια αξία “[…] δεδομένου του διαφορετικού τρόπου με τον οποίο κάθε κοινωνία αντιλαμβάνεται τις πανεπιστημιακές σπουδές, την οργάνωσή τους, τις παιδαγωγικές προσεγγίσεις και τις γενικώς αποδεκτές μεταφραστικές πρακτικές” (GonzálezDavies 2004: 67-8).
Οι σύγχρονες αντιλήψεις περί τη διδακτική της μετάφρασης εστιάζουν στην προσανατολισμένη στη διαδικασία μετάφραση, που στοχεύει στην ενίσχυση της δυνατότητας των φοιτητών να αναγνωρίζουν τα προβλήματα και να προτείνουν καλές μεταφραστικές αρχές, μεθόδους και διαδικασίες(Gile 2009: 14) και στη συνεργατική προσέγγιση που ενθαρρύνει την εξατομίκευση της διδασκαλίας μέσω της ανάπτυξης ατομικών νοητικών μοντέλων επίλυσης των μεταφραστικών προβλημάτων από τους φοιτητές(Kiraly 2001: 45-7).
Εφόσον όμως κάθε μεταφραστική διαδικασία κατατείνει στην παραγωγή ενός προϊόντος, του μεταφράσματος, η κατανόηση της φύσης και της λειτουργίας του στο πλαίσιο υποδοχής είναι εξίσου απαραίτητη με την κατανόηση της φύσης της διαδικασίας παραγωγής του (Holmes 1988: 81). Από την άλλη μεριά, η ανάπτυξη ατομικών νοητικών μοντέλων επίλυσης των μεταφραστικών προβλημάτων αφορά την ανακάλυψη παγιωμένων δεδομένων ή την κατασκευή προσωπικών σημασιών (Kiraly 2000: 30);
Η διδακτική προσέγγιση που προτείνω επιχειρεί να συνδυάσει α) στοιχεία της προσανατολισμένης στη διαδικασία και στο προϊόν μετάφρασης και β) την αρχή της συνεργατικής προσέγγισης με τη διαλεκτική αντίληψη ότι η γνώση δεν κατασκευάζεται αλλά ανακαλύπτεται (Karpatschof 2000: 239) και περιλαμβάνει τρία στάδια: α) κατανόηση του κειμένου αφετηρίας, β) μετατροπή του σε κείμενο υποδοχής και γ) παραγωγή του κειμένου υποδοχής με στόχο τη διαμόρφωση ενός συστήματος που θα μπορεί να προσαρμοστεί σε διαφορετικά μαθήματα και διδακτικά περιβάλλοντα.
Λέξεις κλειδιά: διδακτική, συνεργατική προσέγγιση, προσανατολισμένη στη διαδικασία μετάφραση, προσανατολισμένη στο προϊόν μετάφραση, μεταφραστικά προβλήματα
Βιβλιογραφία
- Gile, Daniel (2009). Basic Concepts and Models for Interpreter and Translation Training. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.
- González Davies, María (2004a). “Undergraduate and postgraduate translation degrees. Aims and expectations”. K. Malmkjær (Ed.). Translation in Undergraduate Degree Programmes. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co. 67-81.
- Holmes, James S. (21988). Translated! Papers on Literary Translation and Translation Studies. Amsterdam/New York: Rodopi
- Karpatschof, Benny (2000). Human activity - contributions to the anthropological sciences from a perspective of activity theory. Copenhagen: Dansk Psykologisk Forlag.
- Kiraly, Donald C. (2000). A Social Constructivist Approach to Translator Education; Empowering the Translator. Manchester: St. Jerome Publishing.
- Kiraly, Donald C. (2001). A Social Constructivist Approach to Translator Education. Empowerment from Theory to Practice. London: Routledge.
Σύντομο βιογραφικό
Ο Παναγιώτης Κελάνδριας είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου με γνωστικό αντικείμενο “Οικονομική Μετάφραση από τα Αγγλικά προς τα Ελληνικά”. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τη Διδακτική της Μετάφρασης, την Ιστορία και την Κοινωνιολογία της Μετάφρασης και την Ειδική Μετάφραση. Είναι ιδρυτής και επιμελητής του διεθνούς επιστημονικού περιοδικού με κριτές “MTM. MinorTranslatingMajor-MajorTranslatingMinor-MinorTranslatingMinor” σε συνεργασία με τον Καθηγητή Μεταφρασεολογίας της Σχολής Εφαρμοσμένων Γλωσσών και Διαπολιτισμικών Σπουδών (SALIS) του DublinCityUniversity κ. MichaelCronin και την Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ. του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Αναστασία Παριανού.
