Ρομίνα Κηπουρίδου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
romina1_k@yahoo.com
Η αυτομετάφραση στη λογοτεχνία
Περίληψη
Το φαινόμενο της αυτομετάφρασης στη λογοτεχνία, το να αναλαμβάνει δηλαδή ο ίδιος ο συγγραφέας και δημιουργός τη μετάφραση του έργου του σε μία δεύτερη γλώσσα, είτε είναι η μητρική του είτε όχι, είναι περισσότερο διαδεδομένο απ’ ό,τι θα πίστευε κάποιος και αποτελεί συνήθη πρακτική από τα μεσαιωνικά ακόμα χρόνια.
Αν και τα έργα των VladimirNabokovκαι SamuelBeckett αποτελούν μερικές από τις περισσότερο γνωστές και μελετημένες περιπτώσεις λογοτεχνικής αυτομετάφρασης, είναι μια πρακτική που συνηθίζεται και εφαρμόζεται κυρίως σε κείμενα γραμμένα σε λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες ή σε χώρες όπου συνυπάρχουν περισσότερες από μία επίσημες, όπως στην περίπτωση της Ισπανίας, όπου αρκετοί συγγραφείς επιλέγουν να γράφουν – και να μεταφράζουν, σε δύο γλώσσες.
Η παρούσα ανακοίνωση επιχειρεί να ερευνήσει τα κίνητρα που οδηγούν τους λογοτεχνικούς συγγραφείς στην αυτομετάφραση των έργων τους. Παράλληλα, ερευνά και το σκοπό του κάθε δημιουργού που έχει αναλάβει το διπλό ρόλο συγγραφέα – μεταφραστή. Ο σκοπός αυτός ενδέχεται να διαφοροποιείται ανάλογα με τη γλώσσα που χρησιμοποιεί και το κοινό στο οποίο απευθύνεται καθώς το κείμενο δεν μεταφέρεται μόνο σε μια άλλη γλώσσα αλλά και σε έναν άλλον πολιτισμό. Ένα κείμενο που αποτελεί προϊόν αυτομετάφρασης δεν στερείται μεταφραστικών πρακτικών κατά τη -δεύτερη- δημιουργία του και δεν είναι λίγες οι φορές που ο ίδιος ο συγγραφέας δεν παραμένει πιστός στο πρωτότυπό του κείμενο και στον ίδιο του τον εαυτό.
Λέξεις κλειδιά: μετάφραση, λογοτεχνία, αυτομετάφραση, translation, literature, self-translation
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Lefevere, A. (1992). Translation, rewriting, and the manipulation of literary fame. Λονδίνο: Routledge.
- Oustinoff, M. (2001). Bilinguisme d'écriture et auto-traduction: Julien Green, Samuel Beckett, Vladimir Nabokov.Παρίσι: L'Harmattan.
- Venuti, L. (1995). The translator’s invisibility: A history of translation. Λονδίνο: Routledge.
- Whyte, C. (2008). “Against self-translation”. Edinburgh University Press: Translation and literature. Volume11/1, 64-71.
Σύντομο βιογραφικό
Μεταφράστρια, υποψήφια διδάκτορας του τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Α.Π.Θ. Πτυχιούχος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Α.Π.Θ., Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, ΕΚΠΑ, απόφοιτος του ΔΠΜΣ Μετάφρασης, Α.Π.Θ. και του Μεταπτυχιακού προγράμματος Διδασκαλίας της Αγγλικής Γλώσσας του ΕΑΠ.
