Λουκία Κωστοπούλου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης & Εργαστήριο Σημειωτικής ΑΠΘ
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Η μετάφραση του λεξιλογίου ταμπού στις κινηματογραφικές ταινίες
Περίληψη
Η οπτικοακουστική μετάφραση περιλαμβάνει πολλούς περιορισμούς που απορρέουν από την πολυσημειωτική δομή των οπτικοακουστικών κειμένων. Στον υποτιτλισμό κινηματογραφικών ταινιών η μετάβαση από τον προφορικό στον γραπτό κώδικα και από μια γλώσσα πολιτισμό στην άλλη δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τις μεταφραστικές επιλογές. Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο τη διερεύνηση της συνέργιας των βασικών σημειωτικών συστημάτων που συνυπάρχουν στις κινηματογραφικές ταινίες και πώς αυτή επηρεάζει την πρόσληψη της ταινίας από το κοινό-στόχος. Θα επικεντρωθούμε στην ανάλυση του λεξιλογίου ταμπού στις ταινίες του Κουεντίν Ταραντίνο και στη μετάφρασή τους στην ελληνική.
Το λεξιλόγιο ταμπού, αν και δεν έχει διερευνηθεί διεξοδικά, αποτελεί σταθερό στοιχείο στους περισσότερους πολιτισμούς (Parini 2013), και παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά ανεξάρτητα από τη γλώσσα ή τον πολιτισμό στον οποίο ανήκει. Θα μελετήσουμε επίσης τις μεταφραστικές τεχνικές που επιλέγονται και θα εξετάσουμε τις λειτουργίες του λεξιλογίου ταμπού ανά περίπτωση. Η μελέτη μας εγγράφεται στο πλαίσιο της Περιγραφικής Μεταφρασεολογίας. Παράλληλα με τα λεκτικά μηνύματα θα ασχοληθούμε με μη λεκτικά μηνύματα και πώς αυτά συμβάλλουν στην ενίσχυση της απήχησης που επιδιώκει να δημιουργήσει ο σκηνοθέτης της ταινίας.
Λέξεις-κλειδιά: Οπτικοακουστική μετάφραση, υποτιτλισμός κινηματογραφικών ταινιών, λεξιλόγιο ταμπού, μεταφραστικές τεχνικές, συνέργια σημειωτικών συστημάτων
Βιβλιογραφία
- Parini, Ilaria (2013). “Taboo and Translation in Audiovisual Works”. Susana Bayó Belenguer, Eiléan Ní Chuilleanáin, & Cormac Ó Cuilleanáin (eds), Translation. Right or Wrong. Dublin: Four Courts Press, 149-16.
Σύντομο βιογραφικό
Η Κωστοπούλου Λουκία διδάσκει Οπτικοακουστική Μετάφραση στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ. Είναι πτυχιούχος Αγγλικής Φιλολογίας (ΑΠΘ) και Επαγγελματικής Μετάφρασης (Institut de Traducteurs d’Interprètes et de Relations Internationales, Πανεπιστήμιο Στρασβούργου). Έχει πραγματοποιήσει σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο στη μετάφραση και στη δια βίου μάθηση στην Ελλάδα (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), στο Βέλγιο (ΙSTI, Université libre de Bruxelles) και στην Κύπρο (Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου). Η διδακτορική της διατριβή εγγράφεται στο πεδίο της οπτικοακουστικής μετάφρασης και ειδικότερα στον υποτιτλισμό κινηματογραφικών ταινιών και ταινιών κινουμένων σχεδίων. Είναι επιστημονική συνεργάτιδα στο Εργαστήριο Σημειωτικής του ΑΠΘ και έχει εργαστεί ως μεταφράστρια για αρκετά έτη (συνεργάστηκε και με τη μεταφραστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Παράλληλα είναι Managing Editor του Διεθνούς Περιοδικού Σημειωτικής Punctum. International Journal of Semiotics, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφρασεολογίας, της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας και του Ελληνικού Δικτύου Ορολογίας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την οπτικοακουστική μετάφραση, τις εφαρμογές της σημειωτικής στην οπτικοακουστική μετάφραση και τη σημειωτική του κινηματογράφου.
