ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Φωτεινή Ν. Μοσχή
Μεταφράστρια, MA Literary Translation UEA 
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Μεταφράζοντας παιδική κι εφηβική λογοτεχνία – ένα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες

Περίληψη

Δεδομένης της έκτασης και της σημασίας της μεταφρασμένης λογοτεχνίας στη λογοτεχνική παραγωγή μιας χώρας, είναι ενδιαφέρον να δούμε στην πράξη κάποια προβλήματα που συναντάει ο μεταφραστής/τρια παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Άλλωστε, η λογοτεχνία για παιδιά κι εφήβους, αποδεικνύεται εξίσου, αν και με διαφορετικό τρόπο, απαιτητική με τη μετάφραση λογοτεχνίας ενηλίκων καθώς α) περιλαμβάνει πολλά και σύνθετα είδη: από το μυθιστόρημα στο κόμικ και από το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο στο νέο, υβριδικό μυθιστόρημα στο οποίο βλέπουμε από γραπτά μηνύματα μέχρι facebook chats,  και β) οι δυσκολίες του απλώνονται σε πολλά επίπεδα: περιεχόμενο, μορφή, περικείμενο κ.οκ. Με αφορμή  λογοτεχνικά είδη όπως ένα μυθιστόρημα, ένα graphic novel και ένα εικονογραφημένο βιβλίο, παρουσιάζονται και αναλύονται στην πράξη προβλήματα που καλείται να λύσει ο μεταφραστής/τρια από τα πιο απλά όπως η απόδοση του φύλου μέχρι πιο σύνθετα όπως είναι τα λογοπαίγνια, οι ήχοι και οι ηχοποίητες λέξεις, τα γραπτά μηνύματα και οι συντομογραφίες τους, τα ονόματα των ηρώων, το χιούμορ, στίχοι, αρκτικόλεξα, νεολογισμοί, ομοιοκαταληξίες, προφορές, διάλεκτοι, και άλλα στοιχεία του κειμένου ή του παρακειμένου όπως ο ρόλος της εικονογράφησης και οι ειδικές δυσκολίες που προκύπτουν στα εικονογραφημένα βιβλία για παιδιά.

Λέξεις κλειδιά: επιλογή, δημιουργικότητα, homo universalis, παρακείμενο, συνδηλώσεις

Ενδεικτική βιβλιογραφία

  • Κανατσούλη Μ.(2000). Ιδεολογικές διαστάσεις της Παιδικής λογοτεχνίας, Αθήνα: Τυπωθήτω, Δαρδανός.
  • Οικονομίδου Σ. (2011). Χίλιες και μία ανατροπές, η νεοτερικότητα στη λογοτεχνία για μικρές  ηλικίες, Πατάκης, Αθήνα 
  • Κατσίκη‐Γκίβαλου, Α. (επιμ.), (1993 ) Παιδική Λογοτεχνία. Θεωρία και Πράξη, Αθήνα, Καστανιώτης, τ. Α΄ 
  • Τσιλιμένη Τ. (2007), Το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο. Όψεις και απόψεις,   Πανεπιστημιακές εκδόσεις Θεσσαλίας, Βόλος 
  • Χαντ, Π.(1996), Κριτική, Θεωρία και Παιδική Λογοτεχνία, μετάφραση: Ευγενία  Σακελλαριάδου‐ Μένη Κανατσούλη, Πατάκης, Αθήνα
  • Ζερβού, Αλεξάνδρα, (1996), Στη χώρα των θαυμάτων, Αθήνα: Πατάκης.
  • Παπαντωνάκης Γεώργιος (2001), Εισαγωγή στο ελληνικό παιδικό μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Αθήνα: Κέδρος.
  • Baker, Mona (2011), In Other Words: A Coursebook on Translation, Routledge.
  • Bassnett, Susan (2002), Translation Studies, Psychology Press.
  • Boase-Beier, Jean (2011 ), A Critical Introduction to Translation Studies, John Benjamins.
  • Boase-Beier, Jean (2014), Stylistic Approaches To Translation, Routledge.
  • LukensRebeccaJ. (1955), A Critical Handbook of Children’ s Literature. New York: Harper Collins College Publishers.
  • Munday, Jeremy (2001), Introducing Translation Studies: Theories and Applications , Routledge.
  • Nida, Eugen A. (1964), Toward a Science of Translation. Leiden: Brill. .
  • Nodelman Perry (1992), The pleasures of the children’s literature. New York & London: Longman.
  • Oittinen, Ritta (2000), Translating for Children, Taylor and Francis.
  • Parks, T. (2007), Translating Style, London.
  • Snell-Hornby, Mary (1988), Translation Studies: An Integrated Approach, John Benjamins
  • Venuti Lawrence , (2008) The Translator's Invisibility: A History of Translation, Routledge.
  • Venuti,  Lawrence  (1998), The Scandals of Translation: Towards an Ethics of Difference, Routledge.

Σύντομο βιογραφικό

Η Φωτεινή Μοσχή έχει σπουδάσει Ελληνική Φιλολογία με κατεύθυνση Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στη Λογοτεχνική Μετάφραση στο UniversityofEastAnglia, Norwich. Έχει παρακολουθήσει πολλά εργαστήρια και σεμινάρια δημιουργικής μετάφρασης  (λογοτεχνική μετάφραση, μετάφραση ποίησης, μετάφραση παιδικής λογοτεχνίας). Έχει εργαστεί σε εκδοτικό οίκο ως επιμελήτρια και υπεύθυνη ξένης λογοτεχνίας ενώ έχει μεταφράσει περίπου 85 βιβλία για παιδιά και ενηλίκους, κυρίως δημοφιλείς σειρές φαντασίας αλλά και εικονογραφημένα παιδικά βιβλία και ιστορικό μυθιστόρημα. Από το 2010 ζει στη Ρόδο και έχει ιδρύσει το μεταφραστικό γραφείο Metaphrasi.