ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Αγγελική B. Σιδηροπούλου
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Υποψ. Διδάκτωρ
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ- ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20^ο ΑΙΩΝΑ

Περίληψη

Αντικείμενο της παρούσας εισήγησης αποτελεί η παρουσίαση των πορισμάτων που προέκυψαν κατά τη συγκρότηση της Διδακτορικής Διατριβής μας με θέμα την καταγραφή και μεταφραστική αξιολόγηση των «Ανθολογιών γαλλικής ποίησης» που εκδόθηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά τη διάρκεια του 20^ου αιώνα και στην αυγή του 21^ου. Στα πλαίσιά της, επιχειρείται μία όσο το δυνατόν πληρέστερη καταγραφή των ενδεικτικότερων ανθολογιών γαλλικής ποίησης που εκδόθηκαν στην Ελλάδα και είτε αποτελούν προϊόν μετάφρασης από υφιστάμενες γαλλικές ανθολογίες, είτε προϊόν μακρόχρονης συγκομιδής μεταφράσεων από μία πλειάδα Νεοελλήνων λογοτεχνών μας, είτε προϊόν μεταφραστικής κατάθεσης ενός ατόμου.

 Η καταγραφή ξεκινάει με την «Ανθολογία Γάλλων Λυρικών Ποιητών (1800-1900)» του Γ. Σημηριώτη, η οποία κυκλοφόρησε το 1913 και ολοκληρώνεται με την ενδέκατη επανέκδοση του έργου «Ανθολογία Γαλλικής Ποίησης», από τον ίδιο συγγραφέα, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2014. Κορυφαία έργα που επίσης μελετώνται, είναι το έργο «Ξανατονισμένη μουσική» του Παλαμά (1930), οι «Αντιγραφές» του Σεφέρη (1965), η «Δεύτερη Γραφή» του Ελύτη (1976) και «Οι μεταφράσεις του Κ. Γ. Καρυωτάκη» από τις εκδόσεις Το Ροδακιό (1994).

Κατά την καταγραφή, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στα εισαγωγικά σημειώματα των έργων και στα σημειώματα του εκδότη, τα οποία σκιαγραφούν το ιστορικό και πνευματικό σκηνικό της εποχής και ενίοτε ξετυλίγουν ένα πλέγμα πνευματικών συγγενειών που συνέδεε τον μεταφραστή με τους μεταφραζόμενους ποιητές.

Επίσης, στα πλαίσια της Διατριβής μας εντοπίστηκαν δύο κυρίαρχες  μεταφραστικές τάσεις στο χώρο των «Ανθολογιών γαλλικής ποίησης». Η μία τάση συνίσταται στην «οικειοποιητική» μετάφραση, η οποία προσαρμόζει το πρωτότυπο ποίημα στις πολιτιστικές προσλαμβάνουσες του αναγνώστη. Αυτή η στάση υιοθετείται περισσότερο από τον Καρυωτάκη και τον Ελύτη στις μεταφράσεις τους. Η αντίθετη τάση, η «ξενοποιητική» μετάφραση συνίσταται στην πιστή μεταφορά του πρωτοτύπου με όσο το δυνατόν λιγότερες προσθήκες από τη μεριά του μεταφραστή-ποιητή. Αυτή η στάση υιοθετείται κυρίως από τον Σεφέρη. 

Λέξεις-κλειδιά: Ανθολογίες γαλλικής ποίησης, καταγραφή, κριτική αποτίμηση, Anthologies of French poetry, registration, evaluation

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Βαγενάς, Νάσος (1989). Ποίηση και Μετάφραση. Αθήνα: Στιγμή.
• Δημαράς, Κωνσταντίνος (1990). Δοκίμιο για την ποίηση. Αθήνα: Εκδόσεις Νεφέλη.
• Ελύτης, Οδυσσέας (1980²). Δεύτερη Γραφή. Αθήνα: Ίκαρος [Α΄ Έκδοση 1976].
• Καραβασίλης, Γιώργος (1981). Φύλλα Γαλλικής ποίησης του 20^ου αιώνα. Αθήνα: Σπηλιώτης.
• Καρακάσης, Σταύρος (1967). Ανθολογία γαλλικής ποιητικής πρόζας, 1753-1929. Αθήνα: Δίφρος.
• Καρυωτάκης, Γ. Κώστας (1994). Οι μεταφράσεις του Καρυωτάκη [Επιμ.: Ζήσιμος Λορεντζάτος]. Αθήνα: Το Ροδακιό.
• Καρυωτάκης, Γ. Κώστας (2008). Πεζά και μεταφράσεις [Εισαγ.: Τιτίκα Δημητρούλια & Κώστας Παπαγεωργίου]. Αθήνα: Εκδόσεις Αλεξάνδρεια.
• Κεντρωτής, Γιώργος (2010). Ο Μεταφραστής της Ποίησης, μια ομιλία. [χ.τ.], [χ.ε.]
• Λιοντάκης, Χριστόφορος (2009). Ανθολογία γαλλικής ποίησης: από τον Μπωντλαίρ ως τις μέρες μας. Αθήνα: Καστανιώτης.
• Μπάρας, Αλέξανδρος (1987). Προσεγγίσεις στη γαλλική ποίηση. Αθήνα: Πρόσπερος.
• Νησιώτης, Κώστας (2011). Ανθολόγιο γαλλικής λυρικής ποίησης. Αθήνα: Ίαμβος.
• Παλαμάς, Κωστής (1980). Ξανατονισμένη μουσική- Επίμετρο- Η Ελένη της Σπάρτης του Βεραρέν. Αθήνα: Ίδρυμα Κωστή Παλαμά Αδελφοί Βλάσση (Έργα Κωστή Παλαμά 22).
• Παράσχος, Κλέων (1962). Ανθολογία της Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Ποιήσεως. Αθήνα: Παρουσία.
• Σεφέρης, Γιώργος (1978²). Αντιγραφές. (Α΄ έκδ: 1965, Γ΄ έκδ. 2005). Αθήνα: Ίκαρος.
• Σημηριώτης, Γιώργης (1913). Ανθολογία των γάλλων λυρικών ποιητών του δεκάτου ενάτου αιώνος (1800-1900), τομ.1^ος. Αθήνα: [χ.ε.].
• Σκιαδαρέσης, Σπύρος (1989). «Οι Τρουβαδούροι: οι Προβηγκιανοί ποιητές και τραγουδιστές του Μεσαίωνα [LesTrouvères]. Αθήνα: Γαβριηλίδης. [Πλέθρον: 1982].
• Στρατάκης, Νίκος (1949). Ποιηταί της Γαλλίας. Αθήνα: Προμηθεύς.
• Descotes,Olivier (2013). Ανθολογία Σύγχρονης Γαλλικής Ποίησης. Αθήνα: Εκδόσεις Άγρα.

Σύντομο βιογραφικό

Ονομάζομαι Σιδηροπούλου Αγγελική και είμαι υποψήφια Διδάκτωρ του Ιονίου Παν/μιου. Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη στις 30/9/1985. Σπούδασα στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας, του Ιονίου Παν/μιου, όπου ολοκλήρωσα τον προπτυχιακό (2007) και τον μεταπτυχιακό κύκλο σπουδών (2011). Από το 2011, εκπονώ την Διδακτορική Διατριβή μου, υπό την επίβλεψη του κ.κ. Φίλια Δημήτριου, αναπληρωτή καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου. Η Διατριβή πρόκειται να υποστηριχθεί στις 29/3/2017.

Από το 2008 εργάζομαι ως καθηγήτρια Αγγλικών και Γαλλικών στον ιδιωτικό τομέα, ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2015 διδάσκω στο Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας του Ιονίου, τα μαθήματα Αγγλικά Ι, Αγγλικά ΙΙ, Αγγλικά ΙΙΙ και Αγγλικά ΙV- Ορολογία. Τον Νοέμβριο συμμετείχα στο Λογοτεχνικό Συνέδριο που διοργάνωσε η Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, ενώ έχω κάνει δημοσιεύσεις σε λογοτεχνικά περιοδικά.

Επίσης, από την 1^η Σεπτ. 2010 έως τις 10 Μαϊου 2011, εργάστηκα ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια καισυνέδραμα τον κ.κ. Φίλια, στις διδακτικές ανάγκες του μαθήματος «Μετάφραση Λογοτεχνικών Κειμένων».