Βιλελμίνη Σωσώνη
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Η αρχή του τέλους ή μια νέα αρχή; Προκλήσεις και προοπτικές για τον έλληνα μεταφραστή στις αρχές του 21ου αιώνα

Περίληψη

Η άνθηση των Μεταφραστικών Σπουδών και η αύξηση των αναγκών για μετάφραση έχουν σηματοδοτήσει τις αρχές του 21ου αιώνα. Μάλιστα, είναι τόσο εντυπωσιακή η ανάπτυξη του επαγγέλματος του μεταφραστή που συχνά συγκαταλέγεται μεταξύ των επαγγελμάτων με τις περισσότερες προοπτικές (Kurtz, 2013). Ωστόσο, τις δύο τελευταίες δεκαετίες, αυτή η άνθηση συνοδεύτηκε από μια πρωτοφανή παγκοσμιοποίηση, από μοναδικά τεχνολογικά επιτεύγματα, αλλά κι από μια οικονομική κρίση που άλλαξε ριζικά τις προτεραιότητες των κυβερνήσεων και τη δυναμική των επιχειρήσεων κι επέφερε μέτρα λιτότητας σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο (Sosoni&Rogers, 2013). Οι εξελίξεις αυτές επηρέασαν και το τοπίο της μετάφρασης: τα μεταφραστικά εργαλεία (CATtools),  η μηχανική μετάφραση και η μετεπεξεργασία (βλ. Olohan 2011, Pym 2011, O’Brien 2012), η αντίστροφη μετάφραση ή μετάφραση από μη φυσικούς ομιλητές (Whyatt&Kościuczuk, 2013), καθώς και η μετάφραση από ερασιτέχνες και η μετάφραση μέσω πληθοπορισμού κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος (βλ. Díaz-Cintas&MuñozSánchez 2006, Kelly 2009, O’Hagan 2009, Perrino 2009, Cronin 2010, García 2010, Gambier 2012, McDonough Dolmaya 2014), ενώ οι αμοιβές μειώνονται και οι συνθήκες εργασίας γίνονται πιο δυσχερείς. Στην παρούσα μελέτη, οι ισχυρισμοί αυτοί θα διερευνηθούν σε ό,τι αφορά την ελληνική αγορά μέσω ερωτηματολογίων που θα απαντηθούν από ελεύθερους επαγγελματίες και μισθωτούς μεταφραστές, καθώς και από μεταφραστικές εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα. Στόχος είναι να διαπιστωθεί αν και με ποιους τρόπους οι  προαναφερθείσες εξελίξεις έχουν επηρεάσει το επάγγελμά του μεταφραστή και τις συνθήκες εργασίας του, ενώ παράλληλα αναμένεται να αποτυπωθούν οι ανάγκες των πελατών, οι προτεραιότητές τους και η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται. Τα συμπεράσματα θα βοηθήσουν να χαρτογραφηθεί το επάγγελμα του μεταφραστή στην Ελλάδα και να αναδειχθούν οι ικανότητες που πρέπει να διαθέτουν οι μεταφραστές για να είναι ανταγωνιστικοί τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή επαγγελματική σκηνή.

Λέξεις-κλειδιά: παγκοσμιοποίηση, μηχανική μετάφραση, πληθοπορισμός, ερασιτεχνική μετάφραση, το επάγγελμα του μεταφραστή

Βιβλιογραφία

  • Cronin, Michael (2010). “The IT Crowd”,Tradumática, 8. Retrieved from http://www.fti.uab.es/tradumatica/revista/num8/articles/04/04art.htm.
  • Díaz-Cintas, Jorge & Muñoz Sánchez, Pablo (2006). “Fansubs: Audiovisual Translation in an Amateur Environment”,The Journal of Specialised Translation, 6, 37-52. Retrieved from http://www.jostrans.org/issue06/art_diaz_munoz.pdf.
  • Gambier, Yves (2012). “Denial of Translation and Desire to Translate”, Vertimo Studijos, 5, 9-29.
  • García, Ignacio (2010). “The Proper Place of Professionals (and Non-Professionals and Machines) in Web Translation”,Tradumática, 8. Retrieved from http://www.fti.uab.es/tradumatica/revista/num8/articles/02/02art.htm.
  • Kelly, Nataly (2009).“Freelance translators clash with Linkedin over crowdsourced translations”. Retrieved from http://www.globalwatchtower.com/2009/06/19/linkedin-ct3/.
  • Kurtz, Annalyn (2013). “The Hottest Job Skill is...”, CNN.Retrieved from http://money.cnn.com/2013/10/30/news/economy/job-skills-foreign-language/ 
  • McDonough Dolmaya, Julie (2014). “Analyzing the Crowdsourcing Model and Its Impact on Public Perceptions of Translation”,The Translator: Non-Professionals Translating and Interpreting. Participatory and Engaged Perspectives, 18(2), 167–191.
  • O'Brien, Sharon (2012). “Translation as human-computer interaction”,Translation Spaces, 1(1), 101–122.
  • O’Hagan, Minako (2009). “Evolution of User-generated Translation: Fansubs, Translation Hacking and Crowdsourcing”,Journal of Internationalisation and Localisation, 1, 94–121.
  • Olohan, Maeve (2011). “Translators and translation technology: The dance of agency”, Translation Studies, 4(3), 342–357.
  • Pym, Anthony (2011). “What Technology does to Translating”,The International Journal for Translation and Interpreting Research, 3(1), 1–9.
  • Sosoni, Vilelmini & Rogers, Margaret (2013) “Translation in an Age of Austerity: From Riches to Pauper, or Not?”, mTm, 5, 5–7.
  • Whyatt, Bogusława & Kościuczuk, Tomasz (2013). “Translation into a Non-native Language: The Double Life of the Native Speakership Axiom”, mTm, 5, 60–79.

Σύντομα βιογραφικά

Η Δρ Βιλελμίνη Σωσώνη είναι Λέκτορας στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει διδάξει Ειδική Μετάφραση στο Ηνωμένο Βασίλειο στα Πανεπιστήμια του Surrey, του Westminster και του Roehampton, και στην Ελλάδα στο ΕΚΠΑ και στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Έχει επίσης εκτενή επαγγελματική εμπειρία έχοντας εργαστεί ως επαγγελματίας μεταφράστρια, επιμελήτρια και υποτιτλίστρια. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στους τομείς της Μετάφρασης Θεσμικών Κειμένων, της Ανάλυσης Σωμάτων Κειμένων, της  Μηχανικής Μετάφρασης και της Οπτικοακουστικής Μετάφρασης. Είναι ιδρυτικό μέλος του Εργαστηρίου «Γλώσσα και Πολιτική» του Ιονίου Πανεπιστημίου και μέλος του «Κέντρου Έρευνας για τη Μετάφραση και τις Διαπολιτισμικές Σπουδές» του Πανεπιστημίου του Roehampton. Έχει συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα κι έχει δημοσιεύσει άρθρα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους.