ΟΜΙΛΗΤΕΣ

Μαρία Τσίγκου
Ιόνιο Πανεπιστήμιο – ΤΞΓΜΔ
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Δυναμική συγχρονία της ελληνικής γλώσσας και μετάφραση

Περίληψη

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στην ελληνική, κυρίως στον προφορικό λόγο και στο διαδίκτυο, μια διαρκώς αυξανόμενη τάση παραγωγής νέων συνταγμάτων του τύπου ΕΠΙΘΕΤΟ σε –κος + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ για να εκφραστούν νοήματα που δηλώνονται παραδοσιακά με συντάγματα του τύπου ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ (+ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ) + ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ, στα οποία το δεύτερο ουσιαστικό είναι είτε στη γενική είτε στην αιτιατική συνοδευόμενο από πρόθεση(π.χ. μειονοτικά δικαιώματα αντί του δικαιώματα των μειονοτήτων και εμβολιαστικό κέντρο αντί του κέντρο εμβολιασμού ή κέντρο για εμβολιασμό). Το φαινόμενο της συνύπαρξης των δύο τύπων συνταγμάτων στο σύστημα της ελληνικής σήμερα καταδεικνύει την ύπαρξη δυναμικής στη συγχρονία της γλώσσας. Το ερευνητικό ερώτημα που τίθεται είναι πόσο η συγκεκριμένη δυναμική επηρεάζεται από και επηρεάζει τη μετάφραση; Για τη διερεύνηση του φαινομένου οργανώσαμε μια έρευνα με κοινό-στόχο φοιτητές μαθημάτων μετάφρασης από την αγγλική και τη γαλλική προς την ελληνική και παράλληλα αποδελτιώσαμε πλήθος δημοσιευμάτων του ηλεκτρονικού τύπου από το διαδίκτυο. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων κατέδειξε ευρεία επίδραση της αγγλικής γλώσσας στην ελληνική. Βασιζόμενοι σε πρότερες γλωσσολογικές προσεγγίσεις του φαινομένου στα ελληνικά (Αναστασιάδη-Συμεωνίδη 1982, 1986, 1994, 1998, Valetopoulos 2005), σε γενικότερες θεωρητικές προσεγγίσεις του ονοματικού συντάγματος (Bartning 1980, 1984, Guilbert 1975, Gross 1975, 1977), αλλά και στη θεωρία της δυναμικής συγχρονίας (Costaouec & Guerin 2007) και της παρεμβολής στη μετάφραση (Toury 1979, 2012, Maouranen 2004, Even-Zohar 2010) προχωρήσαμε στη διατύπωση συμπερασμάτων, τα οποία εντάσσονται σε έναν ευρύτερο προβληματισμό για την επιρροή ισχυρών γλωσσών στη δυναμική συγχρονία της ελληνικής.

Λέξεις-κλειδιά: δυναμική συγχρονία, μετάφραση, παρεμβολή, αγγλική, ελληνική, dynamic synchrony, translation, interference, English, Greek

Ενδεικτική βιβλιογραφία

  • Αναστασιαδη-συμεωνιδη Α. (1982), «Ένα είδος συνταγματικής μονάδας στα νέα ελληνικά». Στο Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα – Πρακτικά της 2ης ετήσιας συνάντησης του Τμήματος Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, 4-6 Μαΐου 1981. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδης. 213-227.
  • Αναστασιαδη-συμεωνιδη Α. (1986). Η νεολογία στην Κοινή Νεοελληνική, Θεσσαλονίκη, Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής.
  • Αναστασιαδη-συμεωνιδηΑ. (1994). «Les composés du type AN en grec moderne».Lingua Franca, 1. 37-56.
  • Αναστασιαδη-συμεωνιδηΑ. (1998). «Onmoderngreekdenominaladjectives».ΣτοG. Booij, A. Ralli&S. Scalise (επιμ.) ProceedingsoftheFirstMediteranneanConferenceofMorphology. 29-40.
  • Bartning I. (1980). Remarques sur la syntaxe et la sémantique des pseudo-adjectifs dénominaux en français. Stockholm: Almqvist & Wiksell.
  • Bartning I. (1984). «Aspects syntaxiques et sémantiques des adjectifs ethniques en français», Revue romane, 19-2, 197-217.
  • Costaouec D. &Guérin F. (2007). Syntaxe fonctionnelle. Théorie et exercices. Rennes: PUR.
  • Even-Zohar I.(2010).Papers in culture research, Tel Aviv, Unit of Culture Research, Tel Aviv University. Προσβάσιμο στην ιστοσελίδα : http://www.tau.ac.il/~itamarez%20/works/books/EZ-CR-2005_2010.pdf
  • Gross M. (1975). Méthodes en syntaxe. Paris: Hermann.
  • Gross M. (1977). Grammaire transformationnelle du français : 2. Syntaxe du nom. Paris: Larousse.
  • Guilbert L. (1975). La créativité lexicale. Paris: Larousse.
  • Mauranen A. (2004), «Corpora, universals and interference». Στο A. Mauranen & P. Kujamäki (επιμ.), Translation Universals. Do they exist?. Amsterdam: John Benjamins. 65-82.
  • Toury G. (1979). «Interlanguage and its Manifestations in Translation».Meta, 24, 2. 223-231.
  • Toury G. (2012). Descriptive Translation Studies -and beyond: Revised edition. Amsterdam: John Benjamins.
  • Valetopoulos F. (2005). «Les adjectifs relationnels : une étude comparative du grec et du français». CahiersdeLexicologie. 86, 2005-1. 71-84.

Σύντομο βιογραφικό

Η Μαρία Τσίγκου είναι απόφοιτος του Τμήματος Φιλολογίας –κατεύθυνσης Γλωσσολογίας- της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και αριστούχος διδάκτωρ των Επιστημών της Γλώσσας - Γενικής Γλωσσολογίας και Φωνητικής, του Πανεπιστημίου Paris 5 - René Descartes του Παρισιού. Έχει διδάξει Γλωσσολογία σε προπτυχιακό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο René Descartes, Γαλλική ως ξένη γλώσσα σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Γλωσσολογία και Μετάφραση καθώς και Γαλλικά σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Έχει δημοσιεύσει ικανό αριθμό άρθρων σε ελληνικές και γαλλικές επιστημονικές επιθεωρήσεις και περιοδικά, ενώ τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα στρέφονται κυρίως στα πεδία: Γλωσσολογία και Μετάφραση, Γαλλική ως Ξένη Γλώσσα, Χιούμορ και Μετάφραση, Κειμενογλωσσολογία, Κοινωνιογλωσσολογία, Ανάλυση Λόγου, Οπτικοακουστική Μετάφραση, Γλώσσες σε επαφή και Γλώσσες υπό εξαφάνιση, Γλωσσικές πολιτικές και Πολυγλωσσία στην ΕΕ. Είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου.