Στέφανος Βλαχόπουλος
ΤΕΙ Ηπείρου

Περικλής Τάγκας
ΤΕΙ Ηπείρου

Θεμιστοκλής Γκόγκας
ΤΕΙ Ηπείρου

Ελευθερία Δογορίτη
ΤΕΙ Ηπείρου

Θεόδωρος Βυζάς
ΤΕΙ Ηπείρου

Φρειδερίκη Μπατσαλιά
ΕΚΠΑ

Παναγιώτης Κριμπάς
ΔΠΘ

Σπυρίδων Δραγομάνοβιτς
ΤΕΙ Ηπείρου

Άννα Χήτα
ΤΕΙ Ηπείρου

Αικατερίνη Φλώρου
ΤΕΙ Ηπείρου

Παναγιώτα Καρανάσιου
Herriot-Watt University

Γεώργιος Ίσερης
ΤΕΙ Ηπείρου

Κοινοτική διερμηνεία στην Ελλάδα: έρευνα, ευρήματα και προτάσεις

Περίληψη

Το ζήτημα της κοινοτικής διερμηνείας στην Ελλάδα, αν και επείγον εξαιτίας της αύξησης του μεταναστευτικού ρεύματος προς τη χώρα μας, δεν έχει ως τώρα κινήσει το ερευνητικό ενδιαφέρον με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σχετική βιβλιογραφία. Μετά τη διερεύνηση του χώρου της δικαιοσύνης στα πλαίσια του προγράμματος Δικαστηριακή Διερμηνεία στην Ελλάδα (ΔΙΔΙ), συνεχίστηκε η ερευνητική προσπάθεια στους υπόλοιπους τομείς του δημοσίου.

Σκοπός αυτής της ανακοίνωσης είναι να παρουσιάσει τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος CommunityInterpretinginGreece / Κοινοτική διερμηνεία στην Ελλάδα (Ci Greece), το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από το ελληνικό Δημόσιο και τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και έχει καταγράψει για πρώτη φορά την κατάσταση που σχετίζεται με την κοινοτική διερμηνεία στη χώρα μας.

Η κοινοτική διερμηνεία ορίζεται γενικά ως η διερμηνεία που απαιτείται κατά την επικοινωνία με δημόσιες υπηρεσίες ατόμων – μεταναστών, προσφύγων ή τουριστών – που δεν γνωρίζουν καθόλου ή μιλούν ελάχιστα την επίσημη γλώσσα του κράτους υποδοχής και προέρχονται από πολιτισμικό περιβάλλον διαφορετικό από εκείνο του γηγενούς πληθυσμού. Θεωρείται εξισορροπητικός παράγοντας της ανισότητας στη σχέση εξουσίας που υπάρχει ανάμεσα στις δημόσιες αρχές και τον αλλοδαπό εξαιτίας, κυρίως, της ελλειμματικής γλωσσικής γνώσης.

Το πρόγραμμα είχε σκοπό να διερευνήσει με τη χρήση ερωτηματολογίων προς αλλοδαπούς και υπαλλήλους φορέων και οργανισμών τις πτυχές της επικοινωνίας αλλοδαπών που προέρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και Ευρωπαίους πολίτες με τους ελληνικούς δημόσιους φορείς, να αναδείξει τα προβλήματα που οφείλονται στην παροχή πολύ συχνά ακατάλληλων υπηρεσιών διερμηνείας και να καταθέσει προτάσεις που θα βελτιώσουν τις υπηρεσίες αυτές.

Η ανακοίνωση θα παρουσιάσει σε πρώτη φάση συνοπτικά το πρόγραμμα, στη συνέχεια κάποιους σύντομους θεωρητικούς προβληματισμούς εστιάζοντας στις διαφορές μεταξύ διερμηνείας και διαμεσολάβησης και κατόπιν θα επικεντρωθεί στα ευρήματα της ερευνητικής ομάδας. Τέλος, προτείνεται ένας οδικός χάρτης για την καθιέρωση της κοινοτικής διερμηνείας στην Ελλάδα.

Λέξεις-κλειδιά: κοινοτική διερμηνεία, χώρος διεξαγωγής, διάδραση, (δια)μεσολάβηση, σχέσεις εξουσίας, community interpreting, setting, interaction, mediation, power relations

Ενδεικτική βιβλιογραφία

  • Αποστόλου, Φ. (2015). Η μετάφραση και η διερμηνεία για δημόσιες υπηρεσίες στην Ελλάδα. Αθήνα: Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα. Ανακτήθηκε 20/01/2016 από https://repository.kallipos.gr/handle/11419/962
  • Angelelli, C. V. (2015). Study on Public Service Translation in Cross-border Healthcare, Final Report for the European Commission. Directorate-General for Translation, Luxembourg: Publications Office of the European Union. Ανακτήθηκε 15/03/2017 από http://bookshop.europa.eu/en/study-on-public-service-translation-in-cross-border-healthcare-pbHC0115247/
  • Baraldi, C. (2014).  An Interactional Perspective on Interpreting as Mediation. Languages, cultures, mediation 1(1-2). Ανακτήθηκε 15/03/2017 από http://www.ledonline.it/index.php/LCM-Journal/article/view/724
  • Ozolins, U. (2010). Factors that determine the provision of Public Service Interpreting: comparative perspectives on government motivation and language service implementation. The Journal of Specialised Translation, 14, 194-215. Ανακτήθηκε 15/03/2017 από http://www.jostrans.org/issue14/art_ozolins.pdf .
  • Pöchhacker, F. (2004). Introducing interpreting studies. London: Routledge.
  • Valero-Garcés, C. (2012). La place de la traduction et de l’interprétation au sein des services publics espagnols: historique, situation actuelle et perspectives. Traduire, 227, 77-92. Ανακτήθηκε 15/03/2017 από https://traduire.revues.org/484   
  • Vargas-Urpi, M.  (2012). State of the art in Community Interpreting research. Mapping the main research topics. Babel, 58: 1, 50–72.
  • Wadensjö C. (1998). Interpreting as Interaction. London: Longman.

Σύντομο βιογραφικό

Ο Στέφανος Βλαχόπουλος είναι Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο Γερμανική Γλώσσα με έμφαση στις Τεχνικές Έκφρασης και Επικοινωνίας / Εξειδικευμένη Μετάφραση στο Tμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Ηπείρου, όπου διδάσκει από το 2000. Έχει αποφοιτήσει τόσο από την κατεύθυνση της Μετάφρασης όσο και της Διερμηνείας του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Είναι διδάκτορας της Θεωρίας της Μετάφρασης του ίδιου τμήματος. Ερευνητικά ασχολείται με τη μετάφραση ειδικών κειμένων, διερμηνεία, διαπολιτισμική επικοινωνία σε επαγγελματικά περιβάλλοντα και λεξικογραφία. Είναι επιστημονικός διευθυντής του περιοδικού The International Journal of Language, Translation and Intercultural Communication που εκδίδεται από το ΕΚΤ. Είναι διευθυντής του ερευνητικού εργαστηρίου Επικοινωνία και Οργανωσιακή Συμπεριφορά (ΕΠΟΣ) του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΤΕΙ Ηπείρου. Έχει διευθύνει ερευνητικά προγράμματα και έχει εκδώσει 5 μονογραφίες. Επίσης έχει δημοσιεύσει μεγάλο αριθμό άρθρων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, κεφάλαια βιβλίων και εισηγήσεις συνεδρίων.